Porady dla Rodziców
Dlaczego diagnoza logopedyczna jest taka ważna?
Kiedy dziecko się rodzi, logopeda na oddziale noworodkowym powinien ocenić czy prawidłowo wykształciły się u dziecka narządy artykulacyjne i odruchy, które w przyszłości będą miały wpływ na rozwój mowy. Rzeczywistość sprawia, że noworodki nie zawsze mają taką szansę.
Jeśli w mowie dziecka pojawiają się sylaby, wyrazy wreszcie proste zdania rodzice nie czują niepokoju. Ich uwadze umykają nieprawidłowości, które z pewnością nie umkną logopedzie. W trudnej sytuacji są dzieci, które z opóźnieniem nabywają umiejętności wypowiadania słów i zdań.
Tu logopeda powinien zdecydować kiedy rozpocząć terapię i ukierunkować ją.
Czasem proste seplenienie może stać się zmorą dziecka w wieku szkolnym w czasie dyktand, pisania samodzielnie formułowanych wypowiedzi, czasem nawet przepisywania.
Z ogromną satysfakcją obserwuję wzrost zainteresowania problemami dzieci
z zaburzeniami mowy wśród rodziców oraz nauczycieli.
Logopeda Alicja Sztandera
Mój synek ma 6 lat. Mówi bardzo niewyraźnie.
Czy wystarczy jedna wizyta u logopedy, żeby rozwiązać problemy
mojego dziecka?
Badanie logopedyczne ujawni jaki problem ma Pani synek.
Pierwsza wizyta u logopedy to badanie , w wyniku którego specjalista określa jak poważne trudności ma dziecko. Na podstawie postawionej diagnozy ustalany jest program terapii.
Jeśli zaburzenie nie jest zbyt złożone terapia może trwać krótko. Decydujące znaczenie ma intensywność ćwiczeń utrwalających wykonywanych w domu. Im więcej czasu na nie poświęcimy tym szybciej uporamy się z trudnościami.
Decyduje również fakt w jakim wieku zaczynamy z dzieckiem ćwiczyć. Im wcześniej tym lepiej. U 6-latka mowa powinna być już ukształtowana. Kiedy rozpoczynamy przygotowanie do nauki czytania i pisania powinniśmy mieć pewność, że dziecko uczy się „głoskowania” według prawidłowych wzorców artykulacyjnych. W innym przypadku utrwalamy złe nawyki słuchowe. Dadzą one znać o sobie, gdy uczeń klasy I rozpocznie pisanie, szczególne ze słuchu. Rodzice dziwią się wtedy czemu dzieci piszą „safa”, kiedy już od jakiegoś czasu wymawiają ten wyraz poprawnie. Niestety , kiedy uczyły się „głoskować”, mówiły jeszcze nieprawidłowo. Wytworzenie nowych nawyków artykulacyjnych i słuchowych jest trudniejsze niż stymulowanie właściwych wzorców w wieku trzech – czterech - pięciu lat.
Logopeda Alicja Sztandera
W okresie przedszkolnym moje dziecko było u logopedy.
Stwierdzono wtedy , że mowa dziecka rozwija się prawidłowo.
W tym samym czasie dziecku wypadły przednie zęby.
Teraz okazuje się, że syn ma seplenienie międzyzębowe. Jak to się stało?
Niektóre dzieci mają ukształtowaną mowę do czasu kiedy zaczynają wymieniać zęby. Jeśli dobrze utrwaliły sobie nawyki niezbędne do realizacji głosek to brak zębów nie powinien mieć wpływu na artykulację. Czasem jednak dzieci uparcie „sprawdzają” czy język „dobrze pasuje” do szczeliny powstałej po wypadających zębach i nabierają nowego nawyku, realizują głoski z językiem między zębami. Jeśli nie zwrócimy uwagi na ten fakt dziecko utrwala zły wzorzec.
Kontrolne badanie logopedyczne wykazuje zaś wadę wymowy, której wcześniej nie było.
Uczulam więc rodziców aby bacznie obserwowali zachowania dzieci np. w czasie rysowania kredkami, wycinania nożyczkami, oglądania bajek. Wtedy często nasze pociechy „wspomagają” rysowanie, wycinanie wystawionym między zęby językiem. Możemy wyeliminować niepożądane zachowania zanim staną się trudnym nawykiem.
Logopeda Alicja Sztandera
Czy mogę sama ocenić mowę dziecka?
Tak, wstępnie rodzic może ocenić mowę swego dziecka na podstawie krótkiego kwestionariusza.
Wstępna ocena rozwoju mowy dziecka 3-letniego:
1. Czy dziecko rozumie proste polecenia słowne?
2. Czy dziecko wypowiada spontanicznie pojedyncze wyrazy i potrafi połączyć je w zdania (3-5 wyrazowe)?
3. Czy wypowiedzi dziecka są zrozumiałe przez osoby obce, nie tylko przez rodziców?
4. Czy dziecko prawidłowo wymawia następujące głoski: a, e, i, o, u, y, p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, l, li, ś, ź, ć, dź, j, k, ki, g, gi, h?
5. Czy dziecko reaguje na dźwięki otoczenia?
6. Czy dziecko śpi z otwartymi ustami?
7. Czy dziecko ma problemy z gryzieniem, żuciem, połykaniem pokarmów?
8. Czy dziecko w czasie mówienia wsuwa język między zęby?
Jeśli na pytania 1, 2, 3, 4, 5 zaznaczycie państwo chociaż jedną odpowiedź „nie”, lub na pytania 6, 7, 8 chociaż jedną odpowiedź „tak” należy zgłosić się z dzieckiem do logopedy.
Wstępna ocena rozwoju mowy dziecka 4-letniego:
1. Czy dziecko rozumie proste polecenia słowne?
2. Czy dziecko spontanicznie wypowiada zdania kilkuwyrazowe?
3. Czy wypowiedzi dziecka są zrozumiałe dla osób obcych, nie tylko dla rodziców?
4. Czy dziecko prawidłowo wymawia następujące głoski: a, o, e, u, i, y, p, pi, b, bi,m, mi, n, ni f, fi, w, wi, t, d,l, li, k, ki, g, gi, h, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz
5. Czy dziecko reaguje na dźwięki otoczenia?
6. Czy dziecko zacina się, jąka się?
7. Czy dziecko w czasie mówienia wsuwa język między zęby?
8. Czy dziecko śpi z otwartymi ustami?
9. Czy dzieckp ma problemy z gryzieniem, żuciem, połykaniem pokarmów?
Jeśli zaznaczycie państwo chociaż jedną odpowiedź „nie” na pytania 1, 2, 3, 4, 5, lub chociaż jedną odpowiedź „tak” na pytania 6, 7, 8, 9 należy zgłosić się z dzieckiem do logopedy.
Wstępna ocena rozwoju mowy dziecka 5-6 letniego:
1. Czy dziecko rozumie polecenia słowne?
2. Czy dziecko spontanicznie formułuje wypowiedzi, informuje otoczenie o tym, co np. działo się w przedszkolu, na spacerze, u babci?
3. Czy wypowiedzi dziecka są zrozumiałe dla osób obcych, nie tylko dla rodziców?
4. Czy dziecko prawidłowo wymawia następujące głoski: a, o, e, u, y, i, ą, ę, p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, w, wi, f, fi, t, d, k, ki, g, gi, h, l, li, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, r?
5. Czy dziecko reaguje na dźwięki otoczenia?
6. Czy dziecko w czasie mówienia wsuwa język między zęby?
7. Czy dziecko zacina się, jąka?
8. Czy dziecko śpi z otwartymi ustami?
9. Czy dziecko ma problemy z gryzieniem, żuciem, połykaniem?
Jeśli zaznaczycie państwo chociaż jedną odpowiedź „nie” na pytania 1, 2, 3, 4, 5, lub chociaż jedną odpowiedź „tak” na pytania 6, 7, 8, 9 należy zgłosić się z dzieckiem do logopedy.
Źródło: Danuta Emiluta-Rozya, Halina Mierzejewska, Paulina Atys „Badania przesiewowe do wykrywania zaburzeń rozwoju mowy u dzieci dwu-, cztero- i sześcioletnich”
Wstępna ocena rozwoju mowy dziecka 3-letniego:
1. Czy dziecko rozumie proste polecenia słowne?
2. Czy dziecko wypowiada spontanicznie pojedyncze wyrazy i potrafi połączyć je w zdania (3-5 wyrazowe)?
3. Czy wypowiedzi dziecka są zrozumiałe przez osoby obce, nie tylko przez rodziców?
4. Czy dziecko prawidłowo wymawia następujące głoski: a, e, i, o, u, y, p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, l, li, ś, ź, ć, dź, j, k, ki, g, gi, h?
5. Czy dziecko reaguje na dźwięki otoczenia?
6. Czy dziecko śpi z otwartymi ustami?
7. Czy dziecko ma problemy z gryzieniem, żuciem, połykaniem pokarmów?
8. Czy dziecko w czasie mówienia wsuwa język między zęby?
Jeśli na pytania 1, 2, 3, 4, 5 zaznaczycie państwo chociaż jedną odpowiedź „nie”, lub na pytania 6, 7, 8 chociaż jedną odpowiedź „tak” należy zgłosić się z dzieckiem do logopedy.
Wstępna ocena rozwoju mowy dziecka 4-letniego:
1. Czy dziecko rozumie proste polecenia słowne?
2. Czy dziecko spontanicznie wypowiada zdania kilkuwyrazowe?
3. Czy wypowiedzi dziecka są zrozumiałe dla osób obcych, nie tylko dla rodziców?
4. Czy dziecko prawidłowo wymawia następujące głoski: a, o, e, u, i, y, p, pi, b, bi,m, mi, n, ni f, fi, w, wi, t, d,l, li, k, ki, g, gi, h, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz
5. Czy dziecko reaguje na dźwięki otoczenia?
6. Czy dziecko zacina się, jąka się?
7. Czy dziecko w czasie mówienia wsuwa język między zęby?
8. Czy dziecko śpi z otwartymi ustami?
9. Czy dzieckp ma problemy z gryzieniem, żuciem, połykaniem pokarmów?
Jeśli zaznaczycie państwo chociaż jedną odpowiedź „nie” na pytania 1, 2, 3, 4, 5, lub chociaż jedną odpowiedź „tak” na pytania 6, 7, 8, 9 należy zgłosić się z dzieckiem do logopedy.
Wstępna ocena rozwoju mowy dziecka 5-6 letniego:
1. Czy dziecko rozumie polecenia słowne?
2. Czy dziecko spontanicznie formułuje wypowiedzi, informuje otoczenie o tym, co np. działo się w przedszkolu, na spacerze, u babci?
3. Czy wypowiedzi dziecka są zrozumiałe dla osób obcych, nie tylko dla rodziców?
4. Czy dziecko prawidłowo wymawia następujące głoski: a, o, e, u, y, i, ą, ę, p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, w, wi, f, fi, t, d, k, ki, g, gi, h, l, li, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, r?
5. Czy dziecko reaguje na dźwięki otoczenia?
6. Czy dziecko w czasie mówienia wsuwa język między zęby?
7. Czy dziecko zacina się, jąka?
8. Czy dziecko śpi z otwartymi ustami?
9. Czy dziecko ma problemy z gryzieniem, żuciem, połykaniem?
Jeśli zaznaczycie państwo chociaż jedną odpowiedź „nie” na pytania 1, 2, 3, 4, 5, lub chociaż jedną odpowiedź „tak” na pytania 6, 7, 8, 9 należy zgłosić się z dzieckiem do logopedy.
Źródło: Danuta Emiluta-Rozya, Halina Mierzejewska, Paulina Atys „Badania przesiewowe do wykrywania zaburzeń rozwoju mowy u dzieci dwu-, cztero- i sześcioletnich”
Logopeda Alicja Sztandera
Pytania proszę kierować poprzez e-mail w zakładce “Kontakt”.
